Na dertig jaar weer samen met mijn moeder

 

In gesprek met Yvonne Weeber

Familieopstellingen zijn de laatste jaren steeds populairder geworden als methode om persoonlijke en relationele problemen aan te pakken. Maar wat houdt een familieopstelling precies in, en waarom is het zo krachtig? Yvonne Weeber werkt inmiddels zeventien jaar met familieopstellingen en heeft er ook persoonlijk de kracht van ervaren. 

Yvonne, wat zijn familieopstellingen eigenlijk?

Familieopstellingen zijn een therapeutische methode die vooral bekend geworden is door de Duitse voormalig priester en psychotherapeut Bert Hellinger. Het idee erachter is dat veel van onze problemen en emoties hun oorsprong vinden in het familiesysteem. In een familieopstelling worden je familieleden of relaties “opgesteld” in de ruimte, meestal met behulp van representanten (andere mensen in de groep) of objecten, om zo de onderliggende dynamieken en verstrikkingen zichtbaar te maken. Het helpt je om patronen te zien die vaak onbewust door generaties heen zijn doorgegeven.”

Dat klinkt diepgaand. Waarom kunnen deze opstellingen zo’n grote impact hebben op mensen?

Wat er vaak gebeurt in familiesystemen is dat bepaalde emoties of trauma’s onuitgesproken blijven, maar toch van invloed zijn. Vaak gaat het om traumatische ervaringen, zoals een overleden kind waarover niet wordt gesproken, een familielid dat uit de familie is gestoten, of onverwerkte rouw. Deze onuitgesproken thema’s blijven echter ‘hangen’ in het systeem en kunnen op subtiele manieren invloed hebben op andere familieleden, soms zelfs generaties later. Bij een opstelling worden deze onbewuste dynamieken letterlijk zichtbaar in de ruimte. Het bijzondere is dat representanten vaak de gevoelens of houding van de werkelijke familieleden intuïtief aanvoelen, zonder dat ze hen kennen. Dit kan confronterend zijn, maar ook bevrijdend, omdat het helpt om verborgen pijn en patronen aan het licht te brengen.”

Geef eens een voorbeeld van zo’n patroon dat iemand kan beïnvloeden?

“Een veelvoorkomend voorbeeld is dat iemand zich in zijn leven voortdurend verantwoordelijk voelt voor anderen, vaak ten koste van zichzelf. Dit kan terug te voeren zijn op het feit dat die persoon onbewust de lasten van een ouder of ander familielid draagt. Misschien voelde de ouder zich machteloos of verdrietig, en nam het kind onbewust de rol van verzorger of ‘redder’ aan. Tijdens een familieopstelling kan duidelijk worden hoe die dynamiek is ontstaan en hoe de persoon dit onbewust in stand houdt. Door dit zichtbaar te maken, kan de last worden teruggegeven aan degene bij wie het hoort, en ontstaat er ruimte voor persoonlijke bevrijding.”

Is een familieopstelling altijd confronterend of emotioneel zwaar?

“Het kan zeker emotioneel zijn, maar het hangt af van het individu en de situatie. Soms komen er diepe emoties naar boven, omdat mensen voor het eerst in hun leven geconfronteerd worden met een verborgen familiethema. Maar er zijn ook opstellingen die meer inzicht geven zonder dat er direct grote emoties bij komen kijken. Wat belangrijk is, is dat het altijd veilig en respectvol gebeurt. Ik zorg er altijd voor dat deelnemers zich gehoord en gesteund voelen, zodat het proces niet overweldigend is.”

Hoe heb jij familieopstellingen zelf ervaren, als zowel deelnemer als begeleider?

“Toen ik voor het eerst familieopstellingen ging doen, had ik al veel vormen van therapie gedaan. Ik had toen al zeker dertig jaar geen contact met mijn familie. Door familieopstellingen werd ik me bewust van mijn voorouders, bijvoorbeeld dat de afstamming van de Spaanse zigeuners meer invloed op me had dan ik ooit voor mogelijk had gehouden. Ik zag dingen die in de voorouderlijke lijn gebeurd waren: oorlog, honger, overleden kinderen, ziekten en geldgebrek. Aan de andere kant zag ik hun persoonlijke successen, kwaliteiten, kennis en gewoonten. Ik zag diep gewortelde familiepatronen, zoals afwezige vaders, relatieproblemen, misbruik, drank en verslaving, maar ook grote kwaliteiten zoals de humor, talent voor zingen, koken, geweldige grote feesten geven, bepaalde rituelen, liefde voor kunst, cultuur, vrijheid en de natuur terug in mijn eigen leven. En ik werd me bewust hoe ik die familie met alles erop en eraan in mezelf meedraag.”

Heeft het geholpen om het contact met je familie te herstellen?

“Toen ik enige tijd bezig was, werd ik tot mijn verrassing gebeld door mijn zusje. Mijn moeder was wegens dementie opgenomen in een verzorgingstehuis. Ze vroeg me of ik mijn moeder nog wilde zien. Natuurlijk, dolgraag. Ik had me er eigenlijk al bij neergelegd dat ik haar nooit meer zou zien. Maar dan nu toch? Wow! En ja, het wonder gebeurde. Het was geweldig om samen met mijn zusje naar haar toe te gaan, en tegelijkertijd ook heel spannend. Hoe zou ze reageren? Er kwam een nog groter wonder, ze herkende me direct. We hebben samen gehuild en gelachen. Het contact is volledig hersteld, ook met mijn broer en mijn twee zussen. Mijn moeder is inmiddels overleden en ik heb namens de familie bij haar crematie gesproken. Ik voel me weer onderdeel van mijn familie en dat geeft een heel stabiel en solide gevoel.”

Hoe is het voor je om opstellingen te begeleiden?

“Als begeleider zie ik vaak de kracht van deze opstellingen bij mijn cliënten. Mensen ervaren verlichting en voelen zich vaak meer in balans met hun eigen leven na een sessie. Het is prachtig om te zien hoe iemand plotseling een diep gevoel van acceptatie en verbinding kan voelen, niet alleen met zichzelf, maar ook met hun familie.”

Wat zou je mensen willen meegeven die overwegen een familieopstelling te doen, maar misschien twijfelen?

Als je vastloopt in bepaalde patronen of emoties die je niet kunt verklaren, is een familieopstelling een krachtige manier om te ontdekken wat er werkelijk speelt. Het is belangrijk om een ervaren en veilige begeleider te vinden die je kan ondersteunen in dit proces. Het kan spannend zijn, maar de inzichten die je krijgt, kunnen heel helend zijn. Je hoeft het niet alleen te doen; er is een hele wereld van familiegeschiedenis die je kan helpen om te begrijpen waarom je bent wie je bent. Het is een krachtige methode die veel mensen verder kan helpen op hun pad naar persoonlijke groei en heling.”