Sprookjes: Sneeuwwitje kreeg haar plek in het systeem

Sprookjes gaan vaak over familierelaties, want onze voorouders leerden die te begrijpen door elkaar er verhalen over te vertellen. Vanuit het perspectief van familieopstellingen kunnen we de oude sprookjes op een andere manier leren begrijpen en waarderen. Sneeuwwitje toont ons hoe door uitsluiting een familiesysteem beschadigd kan raken en wat voor gevolgen dat op individueel niveau kan hebben. 

In het sprookje Sneeuwwitje kunnen we een diepere systemische laag ontdekken die ons veel vertelt over familiedynamieken, generatiepatronen, en de effecten van uitsluiting binnen een familiesysteem. De relatie tussen Sneeuwwitje en haar stiefmoeder, de koningin, is het centrale conflict. Vanuit een systemisch perspectief gaat deze relatie over thema’s van afwijzing, rivaliteit en behoefte aan erkenning.

Onverwerkt familiepatroon

De stiefmoeder ziet in Sneeuwwitje een bedreiging voor haar positie, die voor haar nauw verbonden is met schoonheid en jeugdigheid. Haar angst om overtroffen te worden door haar stiefdochter brengt haar ertoe om Sneeuwwitje te willen elimineren. Dit kan gezien worden als een verstrikking met onverwerkte familiepatronen waarin het “oudere” niet in staat is het “jongere” te laten bloeien. De koningin kan haar eigen rol niet loslaten om plaats te maken voor de nieuwe generatie, wat vaak voorkomt in families waarin de oude generatie zich bedreigd voelt door de energie en potentie van de jongere.

Conflicten en onbalans

Sneeuwwitje vertegenwoordigt hier de nieuwe generatie die graag een plek wil vinden in het systeem. Ze wordt echter uitgesloten en zelfs bedreigd met de dood. Systemisch gezien laat dit uitsluiting van een familielid zien, een veelvoorkomend thema in familieopstellingen. Wanneer een lid wordt buitengesloten, ontstaat er vaak een verstoring in het systeem, wat leidt tot verdere conflicten en onbalans. Dit kan zich in het echte leven uiten in gevoelens van niet-erkend worden of het gevoel dat er geen plek is voor je authenticiteit binnen de familie.

Plek terug in het systeem

In het sprookje vinden we een oplossing wanneer Sneeuwwitje uiteindelijk haar plek inneemt als de “rechtmatige” nieuwe generatie. Door de redding van de prins en haar uiteindelijke verzoening met haar eigen lot, krijgt zij symbolisch gezien haar plek terug in het systeem. De kwade stiefmoeder wordt uit het systeem verwijderd door haar eigen onvermogen om plaats te maken voor de jongere generatie, wat aangeeft dat wie geen verandering of doorstroming toelaat, vaak zichzelf buitensluit.

Steunstructuren

De zeven dwergen spelen een ondersteunende rol en kunnen worden geïnterpreteerd als delen van het systeem die Sneeuwwitje beschermen, haar helpen overleven, en haar een veilige omgeving bieden. Zij vertegenwoordigen de steunstructuren die vaak ontstaan wanneer er een uitgesloten of bedreigd lid in het systeem is.

De systemische boodschap van Sneeuwwitje is helder: voor harmonie binnen een familie is het belangrijk dat ieder lid zijn rechtmatige plek inneemt en dat de oude generatie in staat is om de nieuwe ruimte te geven. Alleen dan kan het systeem bloeien en de liefde door alle generaties heen stromen.