Wanneer we aan cadeaus denken tijdens de feestdagen, denken we meestal aan iets tastbaars: een mooi ingepakt geschenk onder de boom, zorgvuldig gekozen om de ontvanger te verrassen. Maar er zijn ook cadeaus die niet in cadeaupapier komen, maar die wel een leven lang meegaan. Deze onzichtbare cadeaus zijn de waarden, angsten en overtuigingen die we onbewust van onze voorouders krijgen en soms zelf doorgeven aan onze kinderen. Wat betekent dit voor onze relaties en de feestdagen? Intergenerationele cadeaus zijn de onzichtbare patronen, overtuigingen en emoties die van generatie op generatie worden doorgegeven. Misschien herken je het wel: zonder dat je er bewust voor kiest, reageer je op bepaalde situaties zoals je ouders dat deden, of voel je bepaalde angsten die vreemd aanvoelen maar toch ergens vertrouwd zijn. Net zoals fysieke kenmerken en erfelijke eigenschappen, kunnen overtuigingen en gedragingen binnen families van ouder op kind overgaan. Deze ‘cadeaus’ kunnen positief zijn, zoals een sterk gevoel van doorzettingsvermogen of een diep respect voor natuur. Maar er zijn ook minder zichtbare patronen, zoals de angst om tekort te komen, een neiging tot perfectionisme of een diepgewortelde angst voor afwijzing. Hoe bewust ben jij je van de cadeaus die jouw familie heeft doorgegeven?
Wat geef jij door aan je kinderen?
Tijdens de feestdagen staan we vaker stil bij onze familie en wat we voor elkaar betekenen. Het is een tijd waarin tradities en verhalen naar boven komen. Misschien betrap je jezelf erop dat je bepaalde overtuigingen van je ouders herhaalt of dat je kinderen meeneemt in een familieritueel dat voor jou waardevol is. Wat je je misschien niet realiseert, is dat je niet alleen rituelen doorgeeft, maar ook de onderliggende boodschappen die ermee gepaard gaan. Heb je bijvoorbeeld ooit nagedacht over de boodschap achter die jaarlijkse gewoonte om alles perfect te organiseren? Of het impliciete idee dat iedereen blij en tevreden moet zijn, ongeacht wat er speelt? Dit zijn vaak kleine, onbewuste signalen die we oppikken en doorgeven, zelfs zonder woorden. Ze vertellen je kinderen en kleinkinderen hoe het ‘hoort’ en wat er van hen verwacht wordt.
Hoe deze cadeaus jouw feestdagen beïnvloeden
Feestdagen kunnen, met hun focus op samenzijn en het delen van vreugde, ook een bron van spanning zijn. Dit komt vaak doordat bepaalde familiepatronen, die we niet eens doorhebben, op zulke momenten extra zichtbaar worden. Stel jezelf de vraag: ervaar je bijvoorbeeld een innerlijke drang om iedereen tevreden te stellen, zelfs ten koste van jezelf? Of voel je de behoefte om alles perfect te laten verlopen, zoals je moeder of vader dat ook deed? Dit zijn patronen die niet per se bewust gekozen zijn, maar die ongemerkt je feestdagen kunnen beïnvloeden. Het kan interessant zijn om deze patronen te onderzoeken. Wat zegt dit eigenlijk over de boodschappen die je van je ouders hebt gekregen? Is er ruimte om die patronen los te laten en feestdagen op een nieuwe manier te beleven? In de rubriek ‘Ken jezelf’ geven we daarvoor aanwijzingen. De feestdagen kunnen een prachtige gelegenheid zijn om bewust te kiezen welke waarden je wilt doorgeven aan je familie. Misschien wil je afstappen van de druk om alles perfect te organiseren en meer ruimte maken voor ontspannen, authentiek samenzijn. Of misschien besluit je om een moment te nemen om stil te staan bij familiegeschiedenis en verhalen te delen, niet alleen de vrolijke maar ook de kwetsbare.
Intergenerationele cadeaus zijn krachtig en vaak onzichtbaar, maar je kunt ze zichtbaar maken en kiezen wat je wilt bewaren. Door tijdens de feestdagen stil te staan bij de overtuigingen en gewoontes die je hebt meegekregen, kun je bepalen welke cadeaus je door wilt geven – en welke je liever laat gaan. Op die manier geef je niet alleen iets tastbaars, maar ook de vrijheid en kracht aan de volgende generatie om hun eigen keuzes te maken.
