Tijdens de feestdagen komen families samen om te vieren, maar vaak komen ook onbewuste patronen en rolverdelingen naar voren die diep geworteld zijn in het familieverleden. Deze rollen zijn vaak al in de kindertijd ontstaan en worden door de jaren heen versterkt. Soms zijn deze dynamieken positief en zorgen ze voor harmonie, maar ze kunnen ook spanningen veroorzaken. Door de rollen die elk familielid tijdens feestdagen op zich neemt te onderzoeken, kun je beter begrijpen hoe deze patronen ontstaan en hoe je hier bewuster mee om kunt gaan.
De organisator
Een van de meest herkenbare rollen is die van de organisator. Vaak is er iemand die van nature de leiding neemt bij het plannen en organiseren van de feestdagen. Deze persoon kan uit een behoefte aan controle handelen of een diepgeworteld verantwoordelijkheidsgevoel hebben om alles in goede banen te leiden. Misschien herken je dit in jezelf of in een familielid. Vaak is dit iemand die als kind al de “zorgdrager” van de familie was, bijvoorbeeld door op jongere broers en zussen te passen of een ouder te helpen. Dit patroon kan zo vanzelfsprekend zijn geworden dat deze persoon altijd alles organiseert, ook al zou hij of zij het liever anders zien.
De sfeermaker
Daarnaast is er vaak iemand die de sfeermaker is. Deze persoon voelt zich verantwoordelijk voor de stemming en probeert mogelijke spanningen te verzachten of conflicten te vermijden. Misschien herken je in jezelf dat je altijd degene bent die voor een positieve sfeer zorgt of grapjes maakt om de gemoederen te bedaren. Dit patroon kan teruggaan naar de kindertijd, waarin deze persoon zich vaak als “bemiddelaar” opstelde om de harmonie te bewaren. Hoewel dit helpt om de sfeer goed te houden, kan het ook vermoeiend zijn als je hierdoor je eigen behoeften opzij zet.
De rebel
Een andere veelvoorkomende rol is die van de rebel of buitenstaander. Dit is vaak het familielid dat zich op de een of andere manier niet volledig thuis voelt binnen het gezinssysteem en de neiging heeft om zich af te zonderen of het tegenovergestelde te doen van wat wordt verwacht. Misschien merk je dat je, bewust of onbewust, afstand houdt tijdens de feestdagen. Deze rol kan voortkomen uit een gevoel van onbegrip of een behoefte om je te onderscheiden van de rest.
Rollen erkennen
Het herkennen van deze onzichtbare rollen tijdens de feestdagen kan verhelderend werken. Het biedt je de kans om te zien hoe bepaalde gedragingen een patroon vormen dat al generaties lang kan bestaan. Door deze rollen te erkennen en bespreekbaar te maken, ontstaat er ruimte voor verandering. Misschien voelt de organisator zich gesteund om een deel van de verantwoordelijkheid los te laten, of kan de sfeermaker zich vrijer voelen om zijn of haar eigen behoeftes uit te spreken. Dit inzicht in onzichtbare familiepatronen biedt de mogelijkheid om bewust nieuwe keuzes te maken en op een andere manier met elkaar te verbinden tijdens de feestdagen.
