In deze rubriek beantwoordt Yvonne systemische vragen van lezers over familie en relaties. Dit keer staan vragen over de relatie met de vader centraal.
Mijn vader was altijd afwezig en onbereikbaar
Sylvia: “Mijn vader was fysiek wel aanwezig, maar emotioneel afwezig. Hij was altijd aan het werk of bezig met zijn eigen zaken. Ik voel me nog steeds niet echt gezien door hem en merk dat dit in mijn relaties met mannen terugkomt. Hoe kan ik dit patroon doorbreken?”
Yvonne: Wat je beschrijft, is een veelvoorkomend patroon waarbij de afwezigheid van een vader diepe sporen nalaat. Als kinderen verlangen we naar erkenning van onze ouders, vooral van onze vader als eerste mannelijke figuur in ons leven. Wanneer je als kind ervaren hebt dat hij emotioneel niet echt aanwezig was, kun je gaan twijfelen aan jezelf en kun je een bepaalde leegte ervaren en onbewust zoeken naar bevestiging in andere relaties. De eerste stap naar heling is erkenning. Je vader was zoals hij was, en mogelijk had hij zijn eigen redenen om zich terug te trekken. Misschien kon hij niet anders, omdat hij zelf geen emotionele beschikbaarheid had ervaren in zijn jeugd. Soms komt die afwezigheid voort uit liefde. Ooit had ik een man in mijn praktijk die seksueel misbruik had ervaren. Hij voelde die drang naar zijn dochter toe, maar wilde er niet aan toegeven en hield haar daarom op een afstand. Probeer hem innerlijk te zien zoals hij werkelijk is, met zijn kwaliteiten én zijn beperkingen. Dit betekent niet dat je zijn gedrag hoeft goed te keuren, maar door hem te erkennen als hij was, je gemis toe te geven, kun je je eigen verlangen loslaten en jezelf geven wat je van hem hebt gemist.
Contact verbroken
John: “Mijn vader was dominant en controlerend. Op een gegeven moment werd het te veel, en heb ik het contact verbroken. Toch knaagt er iets aan me. Hoe weet ik of dit de juiste keuze was?”
Yvonne: Wanneer een ouder als controlerend of moeilijk wordt ervaren, ontstaat vaak een loyaliteitsconflict. Je wilt jezelf beschermen, maar een diepere laag in jou blijft verbonden met je vader, simpelweg omdat je van hem afstamt. Vanuit systemisch perspectief is er geen ‘goed’ of ‘fout’ als het gaat om afstand nemen. Soms is tijdelijke afstand nodig om ruimte te creëren en jezelf te vinden. Wat wél belangrijk is, is hoe je innerlijk met je vader verbonden blijft. Zelfs als het contact in het dagelijks leven niet mogelijk is, kun je hem in je hart een plek geven en hem erkennen als jouw vader, ondanks zijn tekortkomingen.
Vraag jezelf af: kun je hem in gedachten danken voor het leven dat hij je gegeven heeft, zonder dat dit betekent dat je zijn gedrag goedkeurt? Dit kan helpen om rust te vinden, of je nu het contact herstelt of niet.
Mijn vader is jong overleden
Rachel: “Mijn vader overleed toen ik nog jong was. Ik heb weinig herinneringen aan hem, maar ik mis hem op een diep niveau. Hoe kan ik hem op een goede manier een plek in mijn leven geven?”
Yvonne: Wanneer een vader vroeg overlijdt, blijft er vaak een leegte die moeilijk te vullen is. Ook als je weinig herinneringen hebt, leeft hij in jou voort – in je lichaam, je genen, en misschien in kleine eigenschappen die je met hem deelt. Vanuit systemisch perspectief helpt het om bewust ruimte te maken voor hem in je leven. Dit kan symbolisch, bijvoorbeeld door een foto op een plek te zetten waarbij je kan zeggen tegen hem, jij bent mijn vader en ik ben jou dochter. Door hem een plek te geven d.m.v. een foto, kun je je met zijn energie verbinden. Probeer verhalen over hem te verzamelen van mensen die hem gekend hebben. Welke karakter eigenschappen had hij, wat voor werk deed hij, hobby’s, had hij broers en zussen enz… wat is zijn geschiedenis… wellicht herken je wel dingen in jezelf van je vader! Neem af en toe een moment om innerlijk met hem in gesprek te gaan en je met hem te verbinden. Stel de vragen die je nog hebt… en voel wat het met je doet… laat je emoties stromen… laat de liefde stromen
Een mooie oefening is om hem in gedachten rechts achter je te voelen staan en je bewust te worden van zijn kracht die door jou heen stroomt. Hij is er, op zijn manier, nog steeds. Door zijn plek in jouw leven te erkennen, hoef je hem niet langer te missen, maar kun je voelen dat hij op een andere manier altijd bij je is.
